---

miasto rodzinne

Miasto w woj. lubuskim (powiat strzelecko-drezdenkowski), w Kotlinie Gorzowskiej, nad Notecią – 10,7 tys. mieszkańców (1998). Jeden z najstarszych północnych grodów obronnych na granicy z Pomorzem, wzmiankowany w 1098 roku (jako Drzen, obecna nazwa od XIX w.); w XII-XIII w. siedziba kasztelanii; prawa miejskie przed rokiem 1317; ok. 1296 roku opanowane przez Brandenburgie, 1309-17 przejściowo zajęte przez Polskę, od 1408 roku własność Krzyżaków, od 1454 roku ponownie w Brandenburgii, dzieliło losy pospolitego regionu; w XIX i XX w. rozwój przemysłu metalurgicznego, ceramicznego i drzewnego; w czasie II wojny światowej oddziały robocze jeńców francuskich, włoskich i jugosłowiańskich (obozy pracy przymusowej); od 1945 w Polsce. Miasto i jego okolice urzekają swoistym pięknem krajobrazu. Ciekawa rzeźba terenu ukształtowana w wyniku topnienia lodowców, lasy bogate w chronione gatunki roślin i zwierząt, malowniczo położone jeziora, duże obszary łąk oraz liczne rzeki, strumyki i kanały odwadniające to tylko niektóre walory turystyczne gminy. Miłośnikom przyrody i pieszych wędrówek polecam oznakowane szlaki turystyczne i rezerwaty przyrody.

---

ZABYTKI:

Stary Rynek z przełomu XVII – XVIII w.

---

Kamieniczki secesyjne

---

Zespół Pałacowy Barokowy (pałac, kordegarda, oficyna, park), obecnie Gimnazjum nr 1, przy Placu Wolności.

Król Prus, Fryderyk II, bezużyteczne zabudowania twierdzy nadał kupcowi Johannowi Gottlobowi Treppmacherowi, który wybudował późnobarokowy pałac. Napis fundacyjny w sieni pałacowej pozwala określić czas ukończenia budowy na rok 1766.

---

Fragmenty fortyfikacji ziemnych z XVIII w w obrębie twierdzy wybudowanej przez Brandenburczyków na przełomie XVI i XVII w.

---

Budynek Arsenału z XVII w. przebudowany na spichlerz, a dziś będący siedzibą Muzeum Puszczy Drawsko-Noteckiej – zabytkowa zbrojownia z XVII w. Po likwidacji twierdzy (w 1763 roku) przeznaczono obiekt na magazyn produktów żywnościowych, dobudowano trzy kondygnacje konstrukcji drewnianej, gdzie magazynowano zboże (stąd spichlerz). W latach 1981-1985 dokonano renowacji obiektu. Wiodącym kierunkiem Muzeum jest przyroda Puszczy Drawskiej i Noteckiej. Placówka szczyci się okazałymi zbiorami licznych gatunków fauny zamieszkującej okoliczne lasy. Można tu znaleźć informacje dotyczące historii miasta i regionu, a także zapoznać się z materiałami archiwalnymi, które udało się ocalić od zapomnienia.

---

Kościół Parafialny im. Przemienienia Pańskiego ukończony w 1902 roku.

Nowy kościół otrzymał figuralne, patynowe witraże przedstawiające sceny i postacie biblijne. Ołtarz główny, mozaikowy, wykonany został z piaskowca i ozdobiony marmurowymi kolumienkami. Wysokość wieży wraz z dzwonnicą wynosi 78 m. Na wieży nad dzwonnicą zamontowany został zegar mechaniczny z 1902 roku. W latach 1920-1921 założono (w miejsce dzwonów zabranych podczas I wojny światowej w 1917 roku) wykonane w Bochum dzwony staliwne, które służą do dziś! Nazwy dzwonów:
WIARA – 1490 kg;
NADZIEJA – 975 kg;
MIŁOŚĆ – 2294 kg.

---

Organy Sauera

W 1902 roku na balkonie kościoła zainstalowano organy, zbudowane przez znakomitego organmistrza WILHELMA SAUERA z Frankfurtu nad Odrą. Organy wzniesiono na chórze od strony zachodniej, wykorzystując specjalnie zaprojektowaną w tym celu wnękę, obudowując ją szafą wykonaną z trwałych i drogich materiałów, głównie dębu. Wystrój instrumentu w pełni odpowiada architekturze kościoła, tworząc z jego wnętrzem harmonijną całość.
Początkowo organy obsługiwane były przez dwóch kalikantów, którzy za pomocą specjalnych podajników napełniali duży zbiornik powietrza, tzw. miech magazynowy. Po pewnym czasie rozebrano jedno stanowisko kalikanta, a zamiast niego zainstalowano elektryczną dmuchawę, bardziej wydajną i zapewniającą stałe ciśnienie powietrza.
Szczególnie ozdobnie wykonano przednią część szafy organowej, tzw. prospekt. Widoczne w nim dużych rozmiarów piszczałki zrobione są z cynku i stanowią tylko nikły procent całego aparatu brzmieniowego, ukrytego wewnątrz instrumentu. Najprawdopodobniej organy Sauera w Drezdenku posiadały w prospekcie piszczałki odlane z wysokoprocentowej cyny. Jeśli to przypuszczenie jest prawdziwe, to piszczałki takie na pewno padły w 1917 roku ofiarą działalności niemieckiego towarzystwa Kriegsmetall AG, zajmującego się masowym rekwirowaniem materiałów przydatnych na cele wojenne. W latach następnych braki uzupełniono piszczałkami z cynku, materiału tańszego, ale o gorszych parametrach brzmieniowych.
Na prospekcie widnieją elementy ornamentacyjne, odnowione i pozłocone podczas niedawnego malowania świątyni. Umieszczona tam inskrypcja w języku niemieckim to parafraza fragmentów Psalmu 150, stanowiąca swoiste Credo i określająca rolę organów w protestanckiej liturgii. W dwóch polach pod piszczałkami frontowymi czytamy: Lobet Gott/alle Welt (Niech cały świat chwali Boga), natomiast na niżej namalowanej wstędze – Lobet ihn mit Posaunen/Lobet ihn mit Psalter Harfe (Chwalcie Go na puzonach, chwalcie Go na cytrze i harfie). Uwypuklenie pierwszego członu (Chwalcie Go na puzonach) jest podkreśleniem faktu, że taki głos znajduje się w organach i ma istotny wpływ na ich brzmienie.
Sercem instrumentu jest bez wątpienia kontuar, czyli stół gry. O staranności jego wykonania świadczy fakt, że po ponad 90 latach pracy nadal jest czynny, a jego stan obecny pozwala zrozumieć jak trwały i precyzyjny mechanizm stanowi.
Organy Sauera w Drezdenku mają obecnie 29 głosów i dzielą się na 3 sekcje: 2 manuały (klawiatury ręczne) i pedał (klawiatura nożna). Manuał I (dolny) to tzw. główny (Hauptwerk), manuał II (Schwellwerk) to górna klawiatura, której piszczałki obudowane są specjalną szafą z nożnym tłumikiem. Grający steruje poszczególnymi zespołami piszczałek, zgrupowanymi w tzw. głosy (rzędy piszczałek o zbliżonej barwie) za pomocą skomplikowanego systemu zaworów poruszanych sprężonym powietrzem. Duża liczba głosów i możliwość wykorzystywania ich w licznych kombinacjach dają bardzo szeroką paletę środków wykonawczych. Odpowiednie rozmiary obudowy organów służącej jako pudło rezonansowe oraz sprzyjająca akustyka świątyni decydują o niezapomnianych wrażeniach, jakie wywołuje muzyka organowa u słuchaczy.
W tym stanie organy z obecnego kościoła parafialnego przetrwały II wojnę światową i funkcjonują do dnia dzisiejszego. Niedawno poddano je gruntownemu remontowi, którego koszty poniosła parafia. Wymieniono wszystkie membrany, oczyszczono piszczałki, głosy poddano intonacji i strojeniu, wyregulowano mechanizmy, a szafę instrumentu zaimpregnowano preparatem owadobójczym. W przyszłości planowany jest remont kontuaru i renowacja głosów języczkowych (w tym rekonstrukcja brakującego głosu Clarinette 8).
Od 1995 roku na tych organach grają mistrzowie z całego świata podczas Letniego Festiwalu Muzyki Organowej w Drezdenku.

---

Jaz klapowy

W 1932-1938 zbudowano pewną liczbę budowli piętrzących na rzekach przecinających pozycję pomorską aby dodatkowo, poprzez zalanie terenu utrudnić przeciwnikowi działanie na przedpolu i przełamanie linii obronnych. Takie obiekty powstały np. na Piławie. Plany zakładały jednak budowę urządzeń piętrzących także na Noteci i Warcie. Jaz na Warcie koło Gorzowa Wlkp. nigdy nie powstał, natomiast koło Drezdenka na Noteci zbudowano największy jaz piętrzący Wału Pomorskiego. Noteć to spora rzeka i przegrodzenie jej prostymi “zastawkami” jest niemożliwe zaprojektowano więc jaz klapowy, który umożliwiał płynne spiętrzanie Noteci do ok 2 m ponad zwykły jej poziom. Była to budowla imponująca jak na warunki Wału Pomorskiego. Obejmowała nie tylko samą zaporę wodną ze śluzą żeglugową lecz także schrony bierne dla obsługi jazu oraz jednosektorowe schrony bojowe broniące pozycji. Główne schrony jazu osłaniające mechanizmy podnoszenia klap są najcięższymi budowlami Wału Pomorskiego, grubość żelbetowych ścian dochodzi tam do 3,5 m (odporność A) a schronu dla załogi do 1,5 m (odporność B). Po wojnie wysadzono klapy jazu aby usprawnić żeglugę ale pozostawiono w spokoju wszystkie schrony jazu, tyle szczęścia nie miały o wiele mniejsze schrony bojowe, wszystkie wysadzono dosyć skutecznie.